kemoterapi bulantı ilaçları ne demek?

Kemoterapi Bulantı İlaçları Hakkında Bilgi

Kemoterapi, kanser hücrelerini yok etmek için kullanılan güçlü ilaçlardır. Ancak, bu ilaçlar sağlıklı hücrelere de zarar verebilir ve bu da bulantı ve kusma gibi yan etkilere neden olabilir. Kemoterapi kaynaklı bulantı ve kusmayı (KIBK) önlemek veya azaltmak için çeşitli ilaçlar kullanılmaktadır. Bu ilaçlara genel olarak antiemetik denir.

Başlıca Antiemetik İlaç Grupları:

  • 5-HT3 Reseptör Antagonistleri (Setronlar):

    • Örnekler: Ondansetron, Granisetron, Palonosetron
    • Etki Mekanizması: Serotonin (5-HT3) reseptörlerini bloke ederek bulantı ve kusma sinyallerini engellerler.
    • Genellikle iyi tolere edilirler.
  • NK1 Reseptör Antagonistleri:

    • Örnekler: Aprepitant, Fosaprepitant
    • Etki Mekanizması: Substance P adı verilen bir nörotransmiterin NK1 reseptörlerine bağlanmasını engelleyerek bulantı ve kusmayı önlerler.
    • Genellikle setronlarla birlikte kullanılırlar.
  • Kortikosteroidler:

    • Örnek: Deksametazon
    • Etki Mekanizması: Bulantı ve kusmayı azaltmada etkili olmalarının kesin mekanizması tam olarak bilinmemekle birlikte, anti-enflamatuar etkileri ve diğer antiemetiklerin etkisini artırmalarıyla ilişkilidir.
    • Diğer antiemetiklerle birlikte kullanılırlar.
  • Benzodiazepinler:

    • Örnek: Lorazepam
    • Etki Mekanizması: Anksiyete ve anticipatuar (beklenti kaynaklı) bulantıyı azaltmada yardımcı olabilirler.
    • Daha çok destekleyici tedavi olarak kullanılırlar.
  • Diğer Antiemetikler:

    • Metoklopramid: Dopamin reseptörlerini bloke ederek ve mide boşalmasını hızlandırarak etki gösterir.
    • Proklorperazin: Dopamin reseptörlerini bloke ederek etki gösterir.
    • Olanzapin: Atipik bir antipsikotik olup, bazı çalışmalarda KIBK tedavisinde etkili bulunmuştur.
    • Kannabinoidler (örneğin, dronabinol, nabilon): Bazı durumlarda bulantı ve kusmayı azaltmada etkili olabilirler.

Tedavi Yaklaşımı:

Kemoterapi rejiminin emetojenik potansiyeline (bulantı ve kusmaya neden olma olasılığına) bağlı olarak farklı antiemetik kombinasyonları kullanılır. Tedavi genellikle kemoterapiden önce başlar ve kemoterapi sonrası belirli bir süre devam eder.

Önemli Not:

Bu ilaçlar doktor kontrolünde kullanılmalıdır. Her ilacın kendine özgü yan etkileri ve kullanım koşulları vardır. Kemoterapi sırasında bulantı ve kusma yaşayan hastaların, doktorlarına danışarak uygun antiemetik tedaviyi almaları önemlidir.

Ek Bilgiler: